Działalność Akademii
I. Szkolenia dla właścicieli winnic i producentów wina.
W ciągu ostatniej dekady nastąpił w Polsce prawdziwy renesans uprawy winorośli i produkcji win gronowych. Powstało kilkaset, w ogromnej większości niewielkich winnic, których właściciele w bliższej lub dalszej przyszłości myślą rozpocząć sprzedaż swojego wina, z reguły w powiązaniu ze specjalistyczną turystyką winiarską (tzw. enoturystyką). W 2008 roku pojawiły się w sklepach pierwsze polskie wina gronowe i obecnie kilkadziesiąt winnic prowadzi już oficjalną sprzedaż swoich produktów.
Podkarpacie jest regionem pionierskim w tej dziedzinie, a Jasło bywa często nazywane „stolicą polskiego wina”. Dotąd w regionie założono około stu winnic, a w większości z nich powstają już dobrej jakości wina gronowe. Na Podkarpaciu (podobnie, jak w sąsiedniej Małopolsce) nie brakuje obszarów posiadających odpowiednie warunki geograficzne do zakładania winnic, które przy tym odznaczają się dużą atrakcyjnością turystyczną. W wielu więc tamtejszych miejscowościach istnieje szansa rozwoju turystyki winiarskiej, w oparciu o lokalne winnice i produkowane w nich wina.
Jedną z podstawowych przeszkód w rozwoju komercyjnych gospodarstw winiarskich w Polsce jest brak fachowej wiedzy i doświadczenia w tym zakresie. Dotyczy to nie tylko kwestii technicznych – uprawy winorośli i produkcji wina – ale też wiedzy biznesowej, dotyczącej zarządzania gospodarstwem winiarskim, marketingu wina, etc. W Polsce nie ma dotąd wyspecjalizowanej placówki edukacyjnej, która miałaby w swojej ofercie pełny zakres szkoleń potrzebnych naszym winogrodnikom i winiarzom.
Dlatego istnieje duża potrzeba zapewnienia właścicielom winnic i producentom win gronowych w Polsce możliwości zdobycia profesjonalnej wiedzy z zakresu enologii, na poziomie zbliżonym do kursów uniwersyteckich. Kurs ten powinien być jednak w dużym stopniu ukierunkowany na umiejętności praktyczne i dostosowany do polskich realiów.
Profesjonalne szkolenia dla tej grupy odbiorców powinny więc stać się priorytetowym obszarem działania dla Podkarpackiej Akademii Wina. Członkowie nowo utworzonej Fundacji Na Rzecz Rozwoju i Promocji Winiarstwa "Galicja Vitis" mają długoletnie doświadczenie w organizowaniu tego typu kursów i mogą tu wnieść sporo przydatnej wiedzy i umiejętności. Dalsze doskonalenie kursów adresowanych do właścicieli winnic i producentów wina będzie możliwe dzięki współpracy z renomowanymi szkołami winiarskimi, jak najsłynniejsza w naszej części Europy Höhere Bundeslehranstalt und das Bundesamt für Wein- und Obstbau (HBLA) w Klosterneuburgu k. Wiednia.
II. Szkolenia dla branży winiarskiej.
Kolejną dużą i szybko rosnącą grupą potencjalnych odbiorców profesjonalnej edukacji winiarskiej są ludzie związani z dystrybucją i promocją wina oraz obsługą jego konsumentów. Polska wciąż jest krajem o najniższym w całej UE spożyciu wina w przeliczeniu na głowę mieszkańca (zaledwie ok. 5-6 litrów). Jednak wino staje się u nas coraz bardziej modne, co pokazuje szybki w ostatnich latach wzrost konsumpcji tego trunku – średnio o ok. 10% rocznie. Pomimo skromnych statystyk, Polska ze względu na swoją populację jest postrzegana jako bardzo atrakcyjny i perspektywiczny rynek winiarski i wszyscy ważniejsi producenci wina na świecie chcą u nas sprzedawać swoje produkty.
To przekłada się także na gwałtowny rozwój sektora związanego z importem, dystrybucją i promocją wina. Przykładem może być wzrost liczby podmiotów importujących wina gronowe do Polski: przed 10 laty było ich zaledwie ok. 70, dziś jest to ok. 800 firm! Pojawiły się nieznane u nas wcześniej specjalistyczne sklepy winiarskie (tzw. winoteki) i modne ostatnio na całym świecie wine-bary. Wiele restauracji i hoteli oferuje swoim gościom bogate karty win. Organizowane są degustacje, targi wina i festiwale winiarskie, które odwiedzają corocznie dziesiątki tysięcy osób (np. krakowskie targi Enoexpo 2010 w ciągu trzech dni odwiedziło ok. 10 tys. osób, a Międzynarodowe Dni Wina w Jaśle odwiedza corocznie ok. 3tys. osób).
Szacuje się, że już dziś sektor ten potrzebuje kilku tysięcy pracowników posiadających odpowiednią profesjonalną wiedzę o winie. W Polsce kilka firm oferuje szkolenia z zakresu wiedzy o winie na bardzo różnym poziomie merytorycznym – prowadzonych najczęściej jako działalność dorywcza – jednak żadna z nich nie jest w stanie wystawić certyfikatów potwierdzających nabytą wiedzę, które cieszyłyby się ogólnym uznaniem branży. Co ambitniejsi pracownicy sektora winiarskiego w Polsce zdobywają więc odpowiednie certyfikaty na kursach zagranicznych, ale ze względu na bariery językowe – i finansowe – jest to wciąż bardzo wąska grupa.
Istnieje więc spore zapotrzebowanie na dostępne w Polsce i prowadzone w języku polskim profesjonalne kursy wiedzy o winie, które kończyłyby się ogólnie uznawanym certyfikatem, porównywalnym z certyfikatami renomowanych kursów zagranicznych.
Powszechnie uznawaną organizacją zajmującą się szkoleniem pracowników branży winiarskiej jest założona w 1969 roku fundacja Wine & Spirit Education Trust (WSET) w Londynie. Opracowany przez WSET program kursów wiedzy o winie jest dziś uznawany za międzynarodowy standard, a certyfikat tej organizacji jest uznawany praktycznie na całym świecie. Dyplom WSET jest między innymi niezbędnym warunkiem do uzyskania najbardziej prestiżowego wyróżnienia w branży winiarskiej – tytułu Master of Wine (MW).
Instytucje edukacyjne akredytowane przez WSET działają także w naszej części Europy. W 1991 roku powstała Austriacka Akademia Wina – Weinakademie Österreich (WAÖ) w Rust, która prowadzi profesjonalne kursy wiedzy o winie według standardów WSET. Jest to dziś największa – i być może najbardziej prestiżowa – „szkoła winiarska” w kontynentalnej Europie. Szkolenia WAÖ kończą się otrzymaniem prestiżowego tytułu „Akademika Wina” (Weinakademiker), które jest uznawane za najwyższe wyróżnienie w branży winiarskiej w krajach niemieckojęzycznych. Na miejscu możliwe jest też zdobycie pełnego dyplomu WSET, potwierdzonego przez londyńską centralę tej organizacji.
Pod patronatem Akademii w Rust powstała w 2008 roku Słowacka Akademia Winiarska – Slovenská Vinárska Akadémia (SVA) w Pezinku k. Bratysławy, oferująca kursy według tych samych standardów. Absolwenci kursów SVA uzyskują tytuł „Akredytowanego Winiarza” (Vinár akreditovaný) i mają możliwość zdobycia dyplomu WSET na kursach organizowanych we współpracy z WAÖ.
Przykład powyższych instytucji – a szczególnie SVA w Pezinku – stał się inspiracją dla pomysłu Akademii Wina.